ترمیستور چیست ؟ | مزایا | کاربرد | ویژگی ها

ترمیستور

 

ترمیستور یک نوع مقاومت حساس به دما است که نسبت به افزایش دما، مقاومت آن کاهش می‌یابد. این ویژگی باعث شده ترمیستور در زمینه اندازه‌گیری دما بسیار کاربرد داشته باشد. ترمیستورها از ترکیبی از مواد اکسید فلزی، چسب‌ها و مواد پایدارکننده ساخته شده‌اند که نسبت این اجزا دقیقاً تعیین‌کننده منحنی مقاومت-دمای آن است. این ویژگی باعث شده ترمیستورها دقت و تکرارپذیری بسیار بالایی داشته باشند. ترمیستورها در دو دسته با ضریب دمایی مثبت و منفی طبقه‌بندی می‌شوند که ترمیستورهای با ضریب دمایی منفی در اندازه‌گیری دما و ترمیستورهای با ضریب دمایی مثبت در حفاظت مدار کاربرد دارند.

ترمیستورها انواع مختلفی از جمله محافظت‌شده با اپوکسی یا شیشه، شکل‌های مختلف نصب مانند سطحی، پیچی و... دارند و در بسیاری از کاربردهای صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 آشنایی با ترمیستور و نحوه کار آن

ترمیستور یک نوع نیمه‌رسانا است که همانند یک مقاومت، به شدت به دما حساس است. به عبارت دیگر، مقاومت الکتریکی ترمیستور با افزایش دما به شدت کاهش می‌یابد. این ویژگی منحصربه‌فرد ترمیستورها باعث شده تا از آنها به عنوان ابزاری دقیق و با هزینه‌ی مناسب برای اندازه‌گیری دما استفاده شود. واژه ترمیستور ترکیبی از دو کلمه THERMally sensitive ResISTOR است که به خوبی توصیف‌کننده این ویژگی است.

 جنس و ساختار ترمیستورها

ترمیستورها از ترکیبی از اکسیدهای فلزی، چسب‌ها و مواد پایدارکننده ساخته می‌شوند که نسبت این اجزای تشکیل‌دهنده، مسئول منحنی مقاومت-دمای آن است. سازندگان ترمیستور با دقت زیاد این نسبت را کنترل می‌کنند تا ویژگی‌های عملکردی ترمیستور را به درستی تعیین نمایند.

 انواع ترمیستورها

ترمیستورها به دو دسته تقسیم می‌شوند: ترمیستورهای با ضریب دمایی منفی (NTC) و ترمیستورهای با ضریب دمایی مثبت (PTC). در ترمیستورهای NTC، مقاومت با افزایش دما کاهش می‌یابد، در حالی که در ترمیستورهای PTC، مقاومت با افزایش دما افزایش می‌یابد. ترمیستورهای NTC بیشتر در اندازه‌گیری دما استفاده می‌شوند، در حالی که ترمیستورهای PTC بیشتر در حفاظت مدارها کاربرد دارند.

 ویژگی‌های ترمیستورها

ترمیستورها از مواد با مقاومت شناخته‌شده ساخته می‌شوند. با افزایش دما، مقاومت ترمیستورهای NTC به صورت غیرخطی افزایش می‌یابد و این منحنی مقاومت-دما بر اساس جنس مواد تشکیل‌دهنده آن تعیین می‌شود. ترمیستورها در محدوده‌های مختلف دمایی از -55 تا 300 درجه سلسیوس کاربرد دارند و دقت اندازه‌گیری آنها در حدود 0.2 درجه سلسیوس است.

 کاربردهای ترمیستورها

ترمیستورها به دلیل مقاومت، قابلیت اعتماد و پایداری بالا در بسیاری از کاربردهای صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کاربردها شامل اندازه‌گیری دمای سطوح، مایعات و گازهای محیطی در صنایع غذایی، آزمایشگاه‌ها و تحقیقات است. ترمیستورهای مقاوم در برابر شرایط سخت محیطی نیز برای اندازه‌گیری دمای فرایندهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سوالات:

1. ترمیستور چیست و چگونه کار می‌کند؟
ترمیستور یک نوع نیمه‌رسانا است که مقاومت الکتریکی آن به شدت به دما حساس است. به‌طوری که با افزایش دما، مقاومت در ترمیستورهای NTC کاهش می‌یابد. این ویژگی منحصربه‌فرد ترمیستورها باعث شده تا به عنوان ابزاری دقیق و با هزینه مناسب برای اندازه‌گیری دما مورد استفاده قرار گیرند

2. چه انواعی از ترمیستورها وجود دارد؟
ترمیستورها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1) ترمیستورهای با ضریب دمایی منفی (NTC): در این نوع ترمیستور، مقاومت با افزایش دما کاهش می‌یابد و بیشتر در اندازه‌گیری دما استفاده می‌شوند.
2) ترمیستورهای با ضریب دمایی مثبت (PTC): در این نوع ترمیستور، مقاومت با افزایش دما افزایش می‌یابد و معمولاً در حفاظت مدارها کاربرد دارند.

نتیجه‌گیری:

ترمیستورها به عنوان ابزارهای دقیق و مقرون‌به‌صرفه برای اندازه‌گیری دما مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قابلیت از ویژگی منحصر به‌فرد آنها که حساسیت بالای مقاومت الکتریکی به تغییرات دما است، ناشی می‌شود. ترمیستورها از ترکیب دقیق مواد اکسید فلزی، چسب‌ها و مواد پایدارکننده ساخته می‌شوند که این ترکیب، منحنی مقاومت-دمای آنها را تعیین می‌کند. ترمیستورها در انواع مختلف با قابلیت‌های متنوع برای کاربردهای گوناگون در دسترس هستند و در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، آزمایشگاهی و فرایندهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.