علت سرد و گرم شدن اب پکیج گلدیران

علت اصلی سرد و گرم شدن آب پکیج گلدیران معمولا به دلیل اختلال در عملکرد قطعات داخلی یا عوامل خارجی است. این مشکل که به نوسان دمای آب معروف است، تجربه ناخوشایندی خصوصا در زمان دوش گرفتن ایجاد میکند. مهم ترین دلایل این اتفاق عبارتند از:

• رسوب گرفتن مبدل حرارتی (به خصوص مبدل ثانویه)
• نوسان یا پایین بودن فشار آب ورودی به پکیج
• خرابی سنسور دمای آب گرم مصرفی (NTC)
• ایراد در فلوسوئیچ یا فلومتر که وظیفه تشخیص جریان آب را دارد
• تنظیم نبودن ارتفاع شعله پکیج
• خرابی شیر سه طرفه (در مدل های دو مبدله)
• ضعیف شدن یا خرابی پمپ سیرکولاسیون دستگاه
• وجود هوا در سیستم لوله کشی

بررسی تخصصی و جامع دلایل نوسان دمای آب پکیج گلدیران

تا به حال برایتان پیش آمده که وسط یک دوش آب گرم دلچسب، ناگهان آب یخ شود؟ 🥶 این تجربه ناخوشایند یکی از شایع ترین مشکلات پکیج های دیواری، از جمله پکیج گلدیران است. برای اینکه بتوانید علت اصلی این مشکل را پیدا کنید و برای همیشه از شر آن خلاص شوید، باید با قطعات کلیدی و دلایل فنی پشت این ماجرا آشنا شوید. در ادامه، قدم به قدم هر علت را با هم بررسی می کنیم.

۱. رسوب گرفتن مبدل های حرارتی (شایع ترین علت 🤨)

به جرات می توان گفت حدود ۷۰ درصد از موارد سرد و گرم شدن آب پکیج، به خصوص در مدل های دو مبدله مانند اکثر پکیج های گلدیران، به همین دلیل است. آب شهری دارای املاحی مثل کلسیم و منیزیم است که در اثر حرارت، به دیواره لوله های باریک مبدل حرارتی می چسبند و رسوب (گچ) ایجاد می کنند.

چرا رسوب باعث سرد و گرم شدن آب می شود؟

وقتی لوله های مبدل ثانویه (قطعه ای که آب مصرفی شما را گرم میکند) رسوب می گیرد، دو اتفاق بد می افتد: اول اینکه مسیر عبور آب تنگ تر می شود و دوم اینکه رسوب مثل یک عایق عمل کرده و نمی گذارد گرما به خوبی به آب منتقل شود. در نتیجه، آب داخل مبدل بیش از حد داغ می شود. سنسور دما این افزایش حرارت را تشخیص داده و برای جلوگیری از جوش آمدن آب، به برد دستور خاموش کردن شعله را می دهد. با خاموش شدن شعله، آب سرد به سمت شیر شما سرازیر می شود. سپس پکیج دوباره روشن شده و این چرخه معیوب مدام تکرار می شود.

نشانه های اصلی رسوب گرفتگی چیست؟

• نوسان شدید دمای آب، مخصوصا در حمام. 🚿
• فشار آب گرم به طور محسوسی کمتر از آب سرد است.
• شنیدن صدا های غیر عادی مانند تق تق یا سوت از داخل پکیج.
• مجبور هستید دمای آب را روی درجه بالاتری تنظیم کنید تا آب گرم شود.

راه حل: رسوب زدایی یا اسیدشویی

راه حل قطعی این مشکل، اسیدشویی یا رسوب زدایی مبدل حرارتی با پمپ و مواد مخصوص است. یک نکته که باید دقت کنیم این هست که این کار کاملا تخصصی است و باید حتما توسط سرویسکار مجاز انجام شود تا به قطعات دستگاه آسیب نرسد.

۲. کم بودن یا نوسان فشار آب ورودی

پکیج شما برای اینکه بتواند آب را به صورت پایدار گرم کند، به یک فشار و جریان آب ورودی ثابت نیاز دارد. اگر فشار آب ساختمان کم باشد یا مدام کم و زیاد شود (مثلا به خاطر تنظیم نبودن پمپ آب ساختمان)، عملکرد پکیج مختل می شود.

چرا فشار آب اینقدر روی دمای پکیج تاثیر دارد؟

اگر فشار آب کم باشد، آب با سرعت خیلی کمی از مبدل عبور می کند و به سرعت داغ می شود. این اتفاق دقیقا همان سناریوی رسوب گرفتگی را تکرار می کند: پکیج برای جلوگیری از جوش آوردن، شعله را خاموش می کند و آب سرد می شود. نوسان فشار آب هم باعث می شود پکیج نتواند توان شعله را با سرعت جریان آب هماهنگ کند و نتیجه اش آبی است که دمای آن مدام بالا و پایین می رود.

چطور مشکل فشار آب را خودتان بررسی کنید؟ ✅

این یکی از مواردی است که خودتان می توانید به راحتی بررسی کنید. شیر آب سرد را در آشپزخانه یا حمام باز کنید. اگر فشار آب سرد هم کم است یا نوسان دارد، پس مشکل از پکیج شما نیست و باید به فکر تنظیم پمپ ساختمان یا بررسی وضعیت لوله کشی کلی باشید.

۳. خرابی سنسور دمای آب مصرفی (سنسور NTC)

سنسور NTC یا ترمیستور، یک قطعه الکترونیکی کوچک است که وظیفه اش گزارش دمای آب خروجی به برد الکترونیکی (مغز پکیج) است. برد بر اساس این گزارش، تصمیم می گیرد شعله را کم، زیاد یا خاموش کند.

سنسور NTC چیست و خرابی آن چه علائمی دارد؟

اگر این سنسور خراب شود، مثل یک دماسنج معیوب عمل میکند و اطلاعات غلط به برد می فرستد. برای مثال، ممکن است دمای آب را سردتر از واقعیت گزارش دهد؛ در این حالت برد شعله را تا آخر زیاد می کند و آب ناگهان بسیار داغ می شود. یا برعکس، دمای آب را داغ تر از واقعیت گزارش می دهد و برد بی دلیل شعله را خاموش می کند و آب سرد می شود. این اطلاعات ضد و نقیض، دلیل اصلی نوسان دمای آب در این حالت است. از علائم اصلی خرابی NTC، سرد و گرم شدن غیرقابل پیش بینی آب و گاهی نمایش کد خطا روی صفحه نمایش پکیج است.

۴. ایراد در فلوسوئیچ یا فلومتر

این قطعه در مسیر ورودی آب سرد به پکیج قرار دارد و وظیفه اش این است که باز شدن شیر آب گرم را تشخیص داده و به برد اعلام کند تا فرآیند گرمایش را شروع کند. به عبارت ساده تر، کلید "روشن" برای حالت آب گرم مصرفی است.

چرا با کم کردن آب، پکیج خاموش می شود؟ (ارتباط مستقیم با فلوسوئیچ)

این سوال پرتکرار کاربران، مستقیما به خرابی این قطعه مربوط است. وقتی شما در حمام آب گرم را با کمی آب سرد مخلوط می کنید تا به دمای مطلوب برسید، جریان آب گرم عبوری از پکیج کم می شود. اگر فلوسوئیچ خراب یا ضعیف شده باشد، این جریان کم را تشخیص نمی دهد و به برد فرمان قطع می دهد؛ در نتیجه پکیج خاموش شده و آب کاملا سرد می شود! این یکی از نشانه های قطعی خرابی فلوسوئیچ یا فلومتر است.

۵. خرابی یا ضعیف شدن پمپ سیرکولاتور

پمپ در پکیج های دو مبدله گلدیران، وظیفه گردش آب داغ مدار گرمایش (آبی که به رادیاتور ها می رود) را در اطراف مبدل ثانویه دارد تا آب مصرفی شما گرم شود. اگرچه این پمپ مستقیما با آب مصرفی در تماس نیست، خرابی آن به طور غیر مستقیم باعث سرد و گرم شدن آب می شود.

اگر پمپ ضعیف شود، گردش آب داغ به کندی صورت می گیرد و انتقال حرارت به آب مصرفی به درستی انجام نمی شود. در نتیجه پکیج برای جبران این ضعف، با توان بالا کار می کند و ممکن است دمای مدار گرمایش بیش از حد بالا برود و سنسورها دستگاه را خاموش کنند.

۶. تنظیم نبودن شعله پکیج (خیلی بلند یا خیلی کوتاه)

ارتفاع شعله پکیج گلدیران  باید متناسب با نیاز و فشار آب تنظیم شود. اگر شعله کوتاه (حداقل شعله) بیش از حد بلند باشد، در زمان هایی که آب را با فشار کم باز می کنید (مثلا برای شستن دست)، آب به سرعت داغ شده و پکیج خاموش می شود. برعکس، اگر شعله بلند (حداکثر شعله) بیش از حد کوتاه باشد، پکیج توانایی گرم کردن آب با حجم زیاد (مثل دوش حمام) را نخواهد داشت و آب ولرم می ماند.

تنظیم شعله یک کار تخصصی است و باید توسط سرویسکار با استفاده از ابزار دقیق (مانومتر) انجام شود.

۷. خرابی شیر سه طرفه (مخصوص پکیج های دو مبدله گلدیران)

این قطعه وظیفه دارد مسیر آب داغ مدار گرمایش را بین رادیاتورها (در حالت زمستانه) و مبدل ثانویه (در زمان نیاز به آب گرم مصرفی) جابجا کند. اگر این شیر به دلیل رسوب یا خرابی موتور، در حالت وسط گیر کند، بخشی از آب داغ به جای گرم کردن آب مصرفی، به سمت رادیاتورها می رود. این اتفاق باعث می شود آب مصرفی به دمای مطلوب نرسد و ولرم یا سرد شود.

۸. مشکل در پرشر سوئیچ هوا و مجموعه فن

این مورد کمتر شایع است اما اتفاق می افتد. پرشر سوئیچ هوا یک قطعه ایمنی است که از عملکرد صحیح فن و خروج دود مطمئن می شود. اگر این قطعه خراب شود یا مسیر دودکش مسدود باشد، ممکن است به برد سیگنال های قطع و وصل لحظه ای بفرستد. این سیگنال های اشتباه باعث خاموش و روشن شدن مکرر شعله و در نتیجه نوسان دمای آب می شود.

۹. استفاده همزمان از چند شیر آب گرم

پکیج های دیواری ظرفیت محدودی دارند. اگر همزمان چند نفر در خانه از آب گرم استفاده کنند (مثلا یک نفر در حمام و دیگری در آشپزخانه)، حجم آب عبوری از پکیج زیاد شده و دستگاه فرصت کافی برای گرم کردن این حجم از آب را پیدا نمیکند. نتیجه این است که آب برای همه ولرم می شود. این یک مشکل فنی نیست، بلکه به محدودیت ظرفیت دستگاه بر می گردد.

۱۰. سرد و گرم شدن آب پکیج در حالت تابستانه

مشکل نوسان دما در حالت تابستانه معمولا شدیدتر احساس می شود، چون پکیج فقط برای تامین آب گرم مصرفی روشن می شود و هرگونه اختلال در این فرآیند، خودش را سریعا نشان می دهد. تمام دلایل ذکر شده در بالا (رسوب، فشار آب، خرابی سنسور و...) می توانند علت این مشکل در حالت تابستانه باشند. اما به این نکته توجه کنید که چون در تابستان رادیاتورها خاموش هستند، هرگونه نشتی داخلی در شیر سه طرفه (که باعث شود کمی آب داغ وارد مدار رادیاتورها شود) می تواند توان دستگاه برای گرم کردن آب مصرفی را کاهش دهد.

۱۱. مشکل سرد و گرم شدن آب گلدیران بعد از رسوب زدایی

گاهی پیش می آید که کاربر برای رفع مشکل، اقدام به رسوب زدایی میکند اما مشکل بدتر می شود! چرا؟ این اتفاق ممکن است به چند دلیل رخ دهد:

• رسوب زدایی ناقص: ممکن است رسوب زدایی به درستی انجام نشده و تکه های رسوب در سیستم جابجا شده و مسیر دیگری را مسدود کرده باشند.
• آسیب به سنسور NTC: در فرآیند اسیدشویی، اگر دقت کافی صورت نگیرد، ممکن است سنسور NTC آسیب ببیند و اطلاعات غلط به برد ارسال کند.
• مشکل از جای دیگری بوده: ممکن است علت اصلی از ابتدا رسوب نبوده و مثلا مربوط به خرابی پمپ یا فلوسوئیچ بوده که با رسوب زدایی حل نشده است.

راه حل های عملی: چطور مشکل نوسان دمای آب پکیج گلدیران را حل کنیم؟

حالا که با دلایل اصلی آشنا شدیم، بیایید ببینیم برای هر مشکل چه کاری باید انجام داد. در جدول زیر یک راهنمای عیب یابی سریع برای شما آماده کرده ایم:

نشانه / علامت	محتمل ترین علت	راه حل (سطح: خودتان / تعمیرکار)
فشار آب گرم کم است و آب مدام سرد و گرم می شود.	رسوب گرفتن مبدل ثانویه	تماس با تعمیرکار برای اسیدشویی 👨‍🔧
با مخلوط کردن آب سرد، پکیج خاموش و آب یخ می شود.	خرابی فلوسوئیچ یا فلومتر	تماس با تعمیرکار برای تعویض قطعه 🔧
فشار آب سرد و گرم هر دو کم است یا نوسان دارد.	مشکل در پمپ آب ساختمان یا فشار آب شهری	بررسی پمپ ساختمان (خودتان / مدیر ساختمان)
دمای آب غیر قابل پیش بینی است (یک لحظه جوش، یک لحظه یخ).	خرابی سنسور دمای NTC	تماس با تعمیرکار برای تست و تعویض 💡
در حالت زمستان، رادیاتورها ولرم هستند و آب مصرفی هم نوسان دارد.	خرابی شیر سه طرفه یا ضعیف بودن پمپ	تماس با تعمیرکار برای بررسی تخصصی

هزینه تعمیر سرد و گرم شدن آب پکیج گلدیران چقدر است؟ 💰

پاسخ به این سوال کاملا به علت خرابی بستگی دارد. هزینه تعمیر نمی تواند یک عدد ثابت باشد. برای مثال، هزینه تعویض یک سنسور NTC بسیار کمتر از هزینه تعویض پمپ یا برد الکترونیکی است. به طور کلی، هزینه ها به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع قطعه خراب: قیمت قطعات مختلف (سنسور، فلوسوئیچ، پمپ، شیر سه طرفه) با هم متفاوت است.
• نیاز به اسیدشویی: اگر مشکل از رسوب باشد، هزینه اسیدشویی به دستمزد تعمیرکار اضافه می شود.
• اجرت تعمیرکار: دستمزد تعمیرکاران بر اساس تجربه و تعرفه های منطقه ای متفاوت است.

بهترین راه برای اطلاع از هزینه دقیق، تماس با یک تعمیرکار مجاز و درخواست بازدید و عیب یابی است. پس از تشخیص علت، تعمیرکار می تواند هزینه نهایی را به شما اعلام کند.

سوالات متداولی که شاید شما هم داشته باشید (FAQ)

در این بخش به چند سوال پرتکرار که ممکن است در ذهن شما هم باشد، پاسخ می دهیم.

چرا آب پکیج گلدیران فقط در حمام سرد و گرم می شود؟

این اتفاق به دو دلیل شایع است. اول اینکه مصرف آب در حمام (زیر دوش) معمولا بالاتر و طولانی تر از نقاط دیگر است و این موضوع هرگونه ضعفی در عملکرد پکیج را بیشتر نمایان می کند. دوم اینکه فاصله پکیج تا حمام معمولا بیشتر از آشپزخانه است و این فاصله باعث افت دما و فشار جزئی می شود که حساسیت سیستم را بالا می برد.

شایع ترین علت سرد و گرم شدن آب پکیج چیست؟

همانطور که در ابتدا گفتیم، شایع ترین و اصلی ترین علت، رسوب گرفتن مبدل ثانویه است. به خصوص در مناطقی که سختی آب بالایی دارند، این مشکل بسیار رایج است.

آیا هواگیری پکیج می تواند مشکل را حل کند؟

وجود هوا در سیستم بیشتر باعث گرم نشدن رادیاتورها و ایجاد سر و صدا می شود. اگرچه می تواند به صورت غیر مستقیم بر عملکرد کلی دستگاه تاثیر بگذارد، اما به ندرت علت اصلی سرد و گرم شدن آب *مصرفی* است. با این حال، هواگیری منظم پکیج و رادیاتورها همیشه کار مفیدی است.

نتیجه گیری نهایی: یک مرور سریع

سرد و گرم شدن آب پکیج گلدیران مشکلی آزاردهنده است اما تقریبا همیشه قابل حل است. در اکثر موارد، مشکل به یکی از این سه عامل اصلی بر می گردد: رسوب گرفتن مبدل ها، نوسان فشار آب، یا خرابی قطعات الکترونیکی کوچک مانند سنسور NTC و فلوسوئیچ. بهترین راه حل، شروع با بررسی ساده ترین مورد یعنی فشار آب ورودی است. اگر مشکل از آن نبود، به احتمال زیاد برای تشخیص دقیق و رفع مشکل نیاز به کمک یک سرویسکار متخصص خواهید داشت؛ به خصوص اگر مشکل به رسوب گرفتگی یا خرابی قطعات داخلی مربوط باشد. سرویس دوره ای و سالیانه پکیج می تواند از بروز بسیاری از این مشکلات پیشگیری کند.

واژه نامه فنی پکیج

برای درک بهتر اصطلاحات به کار رفته در این مقاله، توضیحات زیر را مطالعه کنید:

• مبدل حرارتی (Heat Exchanger): قطعه ای که در آن آب گرم می شود. در پکیج های دو مبدله، مبدل اصلی برای مدار گرمایش و مبدل ثانویه برای آب گرم مصرفی است.
• سنسور NTC (ترمیستور): یک مقاومت حرارتی که دمای آب را اندازه گیری کرده و به برد گزارش می دهد.
• فلوسوئیچ/فلومتر (Flow Switch/Flowmeter): سنسوری که باز شدن شیر آب گرم و جریان پیدا کردن آب را تشخیص می دهد.
• شیر سه طرفه (Three-Way Valve): قطعه ای موتوری که مسیر آب داغ را بین مدار شوفاژ و مدار آب گرم مصرفی تغییر می دهد.
• برد الکترونیکی (Electronic Board): مغز متفکر پکیج که تمام فرمان ها را از سنسورها دریافت و به قطعات دیگر دستور می دهد.
• اسیدشویی (Descaling): فرآیند شستشوی مبدل های حرارتی با مواد اسیدی برای پاک کردن رسوبات.